Kara za brak OC – rodzaje, wysokość, odwołanie od kary UFG

Właściciele samochodów, którzy nie posiadają ubezpieczenia OC przez okres dłuższy niż 14 dni, w 2022 roku zapłacą nawet 6020 zł. Jaka instytucja jest uprawniona do nałożenia kary za brak OC? Sprawdzamy, jakie konsekwencje grożą właścicielom nieubezpieczonych pojazdów.

Kara za brak OC – kto ma prawo nałożyć mandat za brak OC?

W 1990 roku został powołany Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG), m.in. po to, aby wypłacać odszkodowania osobom poszkodowanym przez nieubezpieczonych sprawców. Funkcjonowanie tej instytucji zostało uregulowane ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Członkami Funduszu są towarzystwa ubezpieczeniowe, które posiadają w ofercie ubezpieczenia komunikacyjne OC. UFG jest utrzymywany ze środków przekazywanych przez swoich członków.

UFG ma szerokie uprawnienia. Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych zajmuje się on m.in. nakładaniem i egzekwowaniem kar w związku z kontrolą spełnienia obowiązku posiadania ubezpieczenia OC przez właścicieli pojazdów mechanicznych. Inaczej mówiąc, kierowca za brak ubezpieczenia OC może spodziewać się kary właśnie z UFG.

UFG – kary nakładane na kierowców za brak ubezpieczenia OC

Ile wynoszą kary za brak OC? Wysokość opłaty karnej jest uzależniona od kilku czynników. Zgodnie z przepisami Fundusz zwraca uwagę na:

1. Rodzaj pojazdu, którego właściciel nie kupił ubezpieczenia OC

Najsurowiej karani są właściciele samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów, z kolei najniższe kary za brak OC dotyczą m.in. właścicieli motocykli. W przypadku:

• samochodów osobowych – kary za brak OC to równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,

• samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów – kary za brak OC to równowartość trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,

• pozostałych pojazdów – kary za brak OC to równowartość jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Warto wiedzieć, że UFG jest instytucją, która ma obowiązek kontrolować również rolników. Kara za brak OC rolników jest jednak liczona inaczej i w 2022 r. wynosi 300 zł. 

2. Okres pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej

Zasada jest prosta – brak OC jest tym surowiej traktowany, im dłużej właściciel pojazdu pozostaje bez obowiązkowego OC w danym roku kalendarzowym. UFG stosuje następujący przelicznik, według którego oblicza wysokość kary za brak OC:

• brak OC do 3 dni – mandat za brak OC wynosi 20 proc. opłaty karnej,

• brak OC od 4 do 14 dni – mandat za brak OC wynosi 50 proc. opłaty karnej,

• brak OC powyżej 14 dni – mandat za brak OC wynosi 100 proc. opłaty karnej.

Kara za brak ubezpieczenia jest naliczana osobno za każdy rok. W konsekwencji, gdy dojdzie do przerwy w ubezpieczeniu OC na przełomie roku, właściciel pojazdu musi spodziewać się dwóch wezwań do zapłaty.

3. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę

Kary za brak OC są uzależnione również od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3010 zł brutto. W ostatnich latach wysokość minimalnego wynagrodzenia jest podwyższana co roku – w 2021 r. wynosiło ono 2800 zł brutto. Dla zapominalskich kierowców to zła wiadomość – opłaty karne nakładane przez UFG od przyszłego roku będą jeszcze wyższe. 

Jaka jest kara za brak OC w 2022 r.? Aktualna wysokość opłat karnych nakładanych na nieubezpieczonych kierowców została zaprezentowana w poniższej tabeli.

Jak widać z powyższego zestawienia, kara za brak OC przez 1 dzień w przypadku samochodu osobowego wynosi aż 1200 zł! Z kolei kara za brak OC motocykla to „jedynie” 200 zł. 

Kary UFG – czy można negocjować wysokość mandatu z UFG?

Odpowiedź jest prosta: nie. UFG jest instytucją, która działa na podstawie ustawy. Jej pracownicy nie mogą dowolnie kształtować wysokości kar za brak OC, gdyż obowiązują ich przepisy. Oznacza to, że negocjowanie kar UFG nie jest możliwe. Kara z UFGpowinna zostać opłacona przez właściciela samochodu, który otrzymał wezwanie na wskazany rachunek bankowy we wskazanym terminie.

Niektórzy kierowcy, którzy otrzymali wezwanie do zapłaty kary za brak OC, mogą zastanawiać się, czy istnieje możliwość rozłożenia jej na raty. Owszem, ale wymaga to złożenia wniosku wraz z uzasadnieniem. Wzór takiego wniosku jest dostępny na stronie internetowej UFG.

Niezapłacona rata OC – czy UFG wyśle wezwanie do zapłaty?

Nie, gdyż w tym przypadku nie dojdzie do przerwania ciągłości ubezpieczenia OC. Jak to możliwe? Firmy ubezpieczeniowe często proponują kierowcom rozłożenie składki OC na raty. Dla wielu z nich to okazja, aby zdobyć klientów, dla których jednorazowa płatność za OC jest dużym obciążeniem dla domowego budżetu. Z drugiej strony ubezpieczyciele muszą liczyć się z tym, że klient może mieć opóźnienia w regulowaniu kolejnych rat, a w skrajnych przypadkach wcale ich nie zapłacić.

Nieopłacona składka OC, a precyzując - jedna z rat za składkę, nie jest podstawą do wypowiedzenia umowy przez ubezpieczyciela. Nie oznacza to jednak, że klienta nie spotkają żadne konsekwencje, gdyż:

• firma ubezpieczeniowa ma prawo domagać się zapłaty – może skierować sprawę do działu windykacji, zewnętrznej firmy windykacyjnej czy sądu,

• ubezpieczenie OC nie przedłuży się automatycznie – to oznacza, że właściciel samochodu będzie musiał dopilnować terminu wygaśnięcia umowy i kupić nową polisę.

Nie ma przy tym znaczenia, której z rat nie opłaci klient – pierwszej, drugiej czy ostatniej. Ubezpieczenie OC nie przedłuży się automatycznie wówczas, gdy składka nie zostanie opłacona w całości.

UFG kary za brak OC – jak napisać skuteczne odwołanie?

Odwołanie od kary wystawionej przez UFG nie jest sprawą prostą. W ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych znajduje się przepis, zgodnie z którym UFG „w uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją życiową, może umorzyć opłatę w całości lub w części albo udzielić ulgi w jej spłacie” (art. 94 ust. 1). Oznacza to, że UFG ma ograniczone możliwości umarzania nałożonych na kierowców kar.

W zamieszczonym na stronie internetowej UFG regulaminie umarzania kar z tytułu braku OC można przeczytać, że umorzenie opłaty lub odstąpienie od dochodzenia zwrotu wypłaconego przez Fundusz świadczenia może nastąpić m.in. w przypadku:

• zgonu zobowiązanego, który nie pozostawił majątku,

• wyjątkowo trudnej sytuacji majątkowej i materialnej zobowiązanego,

• ustalenia, że z innych, uzasadnionych przyczyn nie jest wskazane dalsze dochodzenie wierzytelności.

Odwołanie od kary z UFG odbywa się poprzez złożenie wniosku wraz z uzasadnieniem. Właściciel samochodu, który chce uzyskać umorzenie mandatu za brak OC, musi uzasadnić swoją trudną sytuację materialną, dołączając do wniosku np. zaświadczenie o uzyskiwanych niskich dochodach czy zaświadczenie od lekarza o złym stanie zdrowia.

Jakie konsekwencje rodzi brak ubezpieczenia OC?

Brak OC oznacza poważne konsekwencjedla właściciela samochodu. Przede wszystkim musi on liczyć się z otrzymaniem mandatu z UFG. Jazda bez OC może też skończyć się bankructwem, gdy kierowca, prowadząc nieubezpieczony pojazd, spowoduje wypadek ze skutkiem śmiertelnym. Odszkodowania za takie wypadki mogą być liczone w milionach złotych. Niewiele osób jest w stanie uregulować tak wysoki rachunek z własnej kieszeni.

Jeżeli kierowca w momencie wypadku nie miał ubezpieczenia OC, szkody przez niego spowodowane pokrywa UFG. Jednocześnie instytucja ta ma prawo do tzw. regresu, czyli zwrotu wszystkich kosztów przez sprawcę. W praktyce oznacza to, że sprawca wypadku (a wraz z nim właściciel pojazdu – jeżeli są to dwie różne osoby) musi zwrócić UFG odszkodowanie wypłacone przez Fundusz poszkodowanym.

Ponieważ kara za nieopłacenie OC jest dotkliwa (choć o wiele niższa niż wartość potencjalnego regresu), to nasuwa się pytanie, jak uniknąć kary z UFG? Najprostszym i jedynym sposobem jest zakup obowiązkowego ubezpieczenia OC na czas. W szczególności dotyczy to kierowców, którzy nabyli używany pojazd wraz z polisą. Muszą oni pamiętać, że w ich przypadku nie ma zastosowania reguła, zgodnie z którą ubezpieczenie OC przedłuża się automatycznie.

Szukasz ubezpieczenia OC? Skorzystaj z naszego kalkulatora OC – bez wychodzenia z domu w zaledwie kilka minut znajdziesz najtańszą na rynku ofertę.