Samochód na dowód, czyli jakie pojazdy nie wymagają prawa jazdy

Wiele ogłoszeń sprzedaży małych i bardzo małych aut ma w opisie hasło auto bez prawa jazdy lub auto na dowód. Oznacza to, że zgodnie z deklaracją sprzedawcy, w celu kierowania pojazdu wystarczy dowód osobisty (w domyśle pełnoletniość). Jednak w świetle prawa, sformułowanie jest mylące i w gruncie rzeczy nie do końca prawdziwe. De facto do każdego pojazdu mechanicznego potrzebne jest odpowiednie prawo jazdy.

Samochód na dowód osobisty – przepisy 2021

Jakim samochodem można jeździć na dowód osobisty? Jasno należy wskazać, że aby zgodnie z przepisami kierować pojazd wyposażony w silnik, należy mieć prawo jazdy. Co ciekawe, osoby które były pełnoletnie do 19 stycznia 2013 roku, mogą jeździć motorowerami bez uprawnień. Innymi słowy, osoba pełnoletnia przed 2013 roku może jeździć motorowerami na dowód osobisty.

Jednak po wejściu w życie nowelizacji Prawa drogowego (czyli osoby pełnoletnie od 20 stycznia 2013 roku lub później) uzyskujące pełnoletność nie mogą jeździć motorowerami bez uprawnień. Niezmiennie pojęcie motoroweru nie jest tożsame z samochodem, więc prawo nie przewiduje pojęcia „samochodów na dowód”.

Kategorie prawa jazdy i wymagany wiek

Dziecko, które ukończyło 14 rok życia może ubiegać się o prawo jazdy kategorii AM. Kurs może rozpocząć kwartał, a egzamin miesiąc przed uzyskaniem wymaganego roku życia. Przyszły kierowca musi zdać zarówno egzamin praktyczny, jak i teoretyczny. Kategoria AM pozwala na jazdę:

• motorowerem (dwukołowym lub trójkołowym pojazdem z pojemnością skokową silnika mniejszą niż 50 cm3 lub przy silniku elektrycznym 4kW),
• lekkim czterokołowcem (masa łączna nie większa niż 350 kilogramów).

16-latek może ubiegać się o prawo jazdy na kategorię B1. Wymagania i możliwości są podobne jak przy kategorii AM, ale posiadanie kategorii B1 pozwala na kierowanie czterokołowca o masie łącznej nie większej niż 550 kilogramów.

Czym można jeździć bez prawa jazdy kat. B?

Aut, które można prowadzić bez prawa jazdy kategorii B jest coraz więcej na rynku. Wynika to z coraz mniejszych przestrzeni do parkowania w miastach. Rosnąca mobilność determinuje również mniej płynny ruch. W konsekwencji pojazdy nie muszą osiągać zawrotnych prędkości. Mikrosamochody są więc ciekawą alternatywą dla mieszkańców miast i osób bez prawa jazdy kategorii B. Wymagania (dotyczące zarówno wiedzy jak i umiejętności) dla kategorii AM i B1 są odpowiednio niższe. Niższe są również koszty ubezpieczenia i łatwiejszy jest proces rejestracji.

Aby mieć pewność, czy nasza kategoria prawa jazdy umożliwia jazdę danym pojazdem, należy sprawdzić masę własną pojazdu. Czy na Smarta trzeba mieć prawo jazdy? Mimo tego, że aut które wymagają prawa jazdy kategorii niższych niż B jest wiele, to popularny Smart nie zalicza się do takich. Oznacza to, że aby go prowadzić należy mieć prawo jazdy kat. B.Do znanych producentów mikrosamochodów należą francuscy Aixam lub Microcar, niemieckie Citicom, Multicar lub polski elektryczny pojazd Triggo.

Meleks a prawo jazdy

Warto wiedzieć, że pojazdami typu meleks (nie tylko polskiej marki Melex) można również jeździć z prawem jazdy, w zależności od masy łącznej, B1 lub AM. Nie powinno się jednak świadczyć płatnych usług transportowych bez prawa jazdy kategorii B.

Prawo jazdy dla kierowców mikrosamochodów za granicą

Mimo wprowadzenia kategorii pojazdów mikrosamochodów na terenie całej Unii Europejskiej i stosowania zazwyczaj mniejszych wymagań dot. uprawnień przez wszystkie państwa członkowskie, to prowadzenie mikrosamochodu z kategorią AM lub B1, może być inaczej uregulowane. 

Na przykład we Francji część z czterokołowców może być kierowana tylko na podstawie świadectwa bezpieczeństwa drogowego. Przed jakąkolwiek podróżą mikrosamochodem poza Polskę należy sprawdzić, czy prawo drogowe innych państw na to pozwala i czy nie występują ograniczenia.